Hiện nay, hàng nghìn sinh viên trên cả nước đối mặt với việc chậm nhận bằng tốt nghiệp do chưa đạt chuẩn đầu ra ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh. Vấn đề này đang gây ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp và kế hoạch cá nhân của nhiều sinh viên sau khi ra trường.
1. Nhiều sinh viên bị “giam” bằng do ngoại ngữ
Nhiều trường đại học yêu cầu sinh viên phải đạt chuẩn đầu ra ngoại ngữ để có thể nhận bằng tốt nghiệp. Tại các trường như Đại học Công Thương TPHCM, Đại học Kinh tế Quốc dân, và Đại học Thương mại, tỷ lệ sinh viên chưa đạt chuẩn đầu ra tiếng Anh chiếm từ 30% đến 50%. Điều này có nghĩa là dù sinh viên đã hoàn thành các học phần chuyên ngành, họ vẫn chưa được cấp bằng do chưa đạt yêu cầu ngoại ngữ.
Chẳng hạn, theo Đại học Công Thương TPHCM, 50% sinh viên bị chậm nhận bằng vì chưa hoàn thành chuẩn tiếng Anh. Trong khi đó, tại Đại học Kinh tế Quốc dân, tỷ lệ này là 20% ở các chương trình đào tạo tiêu chuẩn và 8% ở các chương trình chất lượng cao.
2. Nguyên nhân gây ra tình trạng chậm tốt nghiệp
Thiếu kế hoạch học ngoại ngữ từ sớm: Nhiều sinh viên không đặt mục tiêu đạt chuẩn ngoại ngữ ngay từ năm đầu, dẫn đến việc dồn nén học ngoại ngữ vào những năm cuối cùng. Khi đó, sinh viên phải vừa tập trung làm luận văn, vừa thực tập, khiến họ không đủ thời gian và công sức để đạt chuẩn tiếng Anh đúng hạn.
Áp lực tài chính: Một số sinh viên, đặc biệt từ vùng nông thôn hoặc có hoàn cảnh khó khăn, gặp nhiều thách thức trong việc bổ sung kiến thức ngoại ngữ. Họ phải lo chi phí học tập, sinh hoạt, khiến việc học thêm tiếng Anh trở nên khó khăn. Để có đủ tiền học thêm ngoại ngữ, nhiều sinh viên phải đi làm thêm, dẫn đến thiếu thời gian dành cho việc học.
Chương trình học tiếng Anh nặng: Với các trường đại học, chương trình ngoại ngữ thường đòi hỏi kiến thức cao hơn, trong khi nhiều sinh viên chưa có nền tảng vững chắc từ cấp dưới. Điều này tạo ra áp lực lớn đối với sinh viên, khiến việc hoàn thành chuẩn ngoại ngữ trở thành thử thách.
3. Các biện pháp hỗ trợ từ nhà trường
Nhằm giúp sinh viên nhanh chóng đạt chuẩn ngoại ngữ và tốt nghiệp đúng thời hạn, nhiều trường đã triển khai các biện pháp hỗ trợ như:
Lộ trình học ngoại ngữ rõ ràng: Một số trường như Đại học Bách khoa TPHCM yêu cầu sinh viên phải đạt chuẩn tiếng Anh trước khi thực hiện đồ án tốt nghiệp. Điều này giúp sinh viên có thể nhận bằng ngay sau khi hoàn thành đồ án mà không phải chờ đợi. Trường khuyến khích sinh viên hoàn thành chuẩn ngoại ngữ từ năm thứ 2, khi kiến thức tiếng Anh còn mới và dễ thi đạt hơn.
Tăng cường khóa học bổ trợ: Một số trường đại học đã tổ chức các lớp tiếng Anh miễn phí hoặc giảm học phí để hỗ trợ sinh viên yếu ngoại ngữ. Những khóa học này giúp sinh viên có cơ hội cải thiện kiến thức ngoại ngữ mà không phải lo lắng về chi phí.
Hỗ trợ tài chính: Đối với những sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, một số trường đã cung cấp học bổng hoặc hỗ trợ về tài chính. Điều này giúp họ giảm bớt gánh nặng về chi phí học tập, đồng thời có thêm điều kiện để học thêm và hoàn thành chuẩn ngoại ngữ.
4. Nâng cao chuẩn ngoại ngữ trong tương lai
Trước bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nhiều trường đại học đang có kế hoạch nâng cao chuẩn đầu ra ngoại ngữ nhằm đảm bảo sinh viên có đủ năng lực cạnh tranh trong thị trường lao động toàn cầu. Ví dụ, Đại học Kinh tế Quốc dân đang xem xét nâng chuẩn IELTS từ 5.0 lên 5.5 cho các chương trình đào tạo.
Tuy nhiên, việc nâng chuẩn tiếng Anh cũng đi kèm với nhiều thách thức, đặc biệt là đối với sinh viên từ các vùng có điều kiện học tập khó khăn. Do đó, các trường đại học cần có lộ trình và chiến lược rõ ràng để giúp sinh viên dễ dàng đạt được các yêu cầu này mà không bị chậm trễ quá lâu.
5. Tầm quan trọng của việc đạt chuẩn tiếng Anh
Trong bối cảnh hội nhập và phát triển toàn cầu, tiếng Anh trở thành một kỹ năng không thể thiếu đối với mọi sinh viên. Đây không chỉ là yêu cầu trong học tập mà còn là lợi thế lớn khi sinh viên bước vào thị trường lao động. Khả năng sử dụng tiếng Anh giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận tài liệu chuyên môn, công nghệ mới và mở rộng cơ hội nghề nghiệp.
Theo PGS. TS Nguyễn Thanh Hùng, Trưởng Ban đào tạo Đại học Bách khoa Hà Nội, ngay cả đối với sinh viên các ngành kỹ thuật, tiếng Anh vẫn là yếu tố quan trọng. Sinh viên có trình độ tiếng Anh tốt sẽ dễ dàng tiếp cận công nghệ mới, đọc hiểu tài liệu chuyên ngành và tham gia vào các dự án quốc tế.
6. Kết luận
Việc chậm nhận bằng tốt nghiệp do chưa đạt chuẩn tiếng Anh là một vấn đề đáng lo ngại và cần được giải quyết. Sinh viên cần xây dựng lộ trình học ngoại ngữ từ sớm, nỗ lực hoàn thành yêu cầu để không bị ảnh hưởng đến kế hoạch cá nhân và nghề nghiệp sau khi ra trường. Trong khi đó, các trường đại học cần tiếp tục triển khai các biện pháp hỗ trợ, giúp sinh viên có điều kiện hoàn thành chuẩn ngoại ngữ mà không gặp quá nhiều khó khăn.
Nâng cao chuẩn đầu ra tiếng Anh là cần thiết trong bối cảnh hội nhập quốc tế, nhưng cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng để không tạo ra quá nhiều áp lực cho sinh viên. Việc đào tạo ngoại ngữ hiệu quả sẽ giúp sinh viên tự tin hơn khi bước vào thị trường lao động và cạnh tranh với các ứng viên quốc tế.