1. Xét tuyển lớp 6 nhưng vẫn có đánh giá năng lực

Ngày 10/1, ông Nguyễn Xuân Thành – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) – khẳng định rằng các trường THCS vẫn có thể đánh giá năng lực học sinh khi xét tuyển vào lớp 6. Phương thức này có thể thực hiện thông qua các hình thức như hỏi – đáp, viết, thuyết trình, thực hành, thí nghiệm, đánh giá sản phẩm học tập…

Theo quy định tại Thông tư 30 của Bộ GD&ĐT (có hiệu lực từ ngày 14/2), phương thức tuyển sinh vào lớp 6 sẽ là xét tuyển, không tổ chức thi tuyển dưới bất kỳ hình thức nào. Tuy nhiên, các trường vẫn có quyền đánh giá học sinh thông qua nhiều tiêu chí khác nhau.

2. Vì sao Bộ Giáo dục thay đổi quy chế tuyển sinh THCS?

Từ năm 2014, Bộ GD&ĐT đã quy định tuyển sinh vào THCS theo hình thức xét tuyển nhằm đảm bảo 100% học sinh tiểu học có thể tiếp tục lên bậc THCS. Tuy nhiên, đến năm 2018, do một số trường có số lượng học sinh đăng ký quá lớn, Bộ đã cho phép các trường này kết hợp xét tuyển với kiểm tra, đánh giá năng lực.

Mặc dù Bộ đã quy định rằng đánh giá năng lực không phải là một kỳ thi tuyển, nhưng thực tế một số trường đã biến nó thành kỳ thi thực sự với nhiều môn thi và áp dụng cho toàn bộ thí sinh. Điều này khiến vai trò của xét tuyển bị lu mờ. Vì vậy, Thông tư 30 ra đời nhằm đảm bảo tính công bằng và thống nhất trong tuyển sinh lớp 6.

3. Đánh giá năng lực thay vì thi tuyển: Liệu có công bằng?

Theo Thông tư 30, các Sở GD&ĐT sẽ xây dựng bộ tiêu chí xét tuyển áp dụng cho toàn bộ các trường. Tuy nhiên, đối với các trường có số lượng hồ sơ đăng ký lớn hơn chỉ tiêu, sẽ có tiêu chí riêng. Những tiêu chí này có thể bao gồm:

• Đánh giá trực tiếp học sinh qua hình thức hỏi – đáp, thuyết trình, viết bài, thực hành.
• Hồ sơ học tập gồm học bạ, thành tích, sản phẩm học tập của học sinh.
• Hoạt động ngoại khóa, kỹ năng mềm thể hiện qua quá trình học tập và phát triển cá nhân.

Cách đánh giá này có thể giúp giảm áp lực thi cử nhưng cũng đặt ra lo ngại về tính chủ quan và thiếu nhất quán khi mỗi trường có thể có tiêu chí khác nhau.

4. Áp lực tuyển sinh vào trường điểm vẫn còn

Tại nhiều thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Bắc Ninh, Bắc Giang, Nghệ An, Hà Tĩnh…, số lượng học sinh đăng ký vào các trường THCS chất lượng cao, tiên tiến vẫn rất đông. Một số trường có tỷ lệ chọi lên tới 1/20, thậm chí còn cao hơn cả tuyển sinh vào lớp 10 hay thi đại học.

Trước đây, các trường thường xét học bạ rồi tổ chức bài kiểm tra đánh giá năng lực. Nay khi chỉ được phép xét tuyển, nhiều phụ huynh lo ngại rằng học bạ và thành tích cá nhân sẽ trở thành yếu tố quyết định, dẫn đến tình trạng chạy đua điểm số và giải thưởng ngay từ bậc tiểu học.

5. Giải pháp nào để tuyển sinh công bằng, minh bạch?

Để tránh những bất cập trong xét tuyển lớp 6, nhiều chuyên gia giáo dục đề xuất:

• Thống nhất tiêu chí xét tuyển giữa các trường để đảm bảo công bằng.
• Tăng cường tính minh bạch trong xét tuyển, tránh tình trạng ưu tiên giải thưởng không đáng tin cậy.
• Xây dựng bài đánh giá năng lực chung cho học sinh lớp 5 tại từng địa phương để có căn cứ xét tuyển chính xác hơn.

Dù còn nhiều tranh cãi, nhưng quy chế xét tuyển lớp 6 mới sẽ được áp dụng từ năm 2025. Phụ huynh và học sinh cần nắm rõ những thay đổi này để có kế hoạch chuẩn bị phù hợp, tránh áp lực không cần thiết.

Bài viết tham khảo: tất cả ngữ pháp tiếng anh thi ielts
Bài viết tham khảo: lộ trình học ielts 6.5 cho người mới bắt đầu